DÖVME NİN TARİHÇESİ
İlk Dövme ne Zaman yapıldı?
İnsanoğlunun, en zor ve çaresiz zamanlarında bile, sanatla iç içe olması bir tesadüf değildir
Eski çağlarda yaşamış insanlar, günümüzde de olduğu gibi, kendisini ifade etme yöntemlerinden biri olarak sanata başvurmuştur. Peki, ama bir sanat malzemesi olarak insan teninin kullanılmasını ilk kim düşünmüştür. Bunun cevabı net olarak bilinmese de,‘’Resmi olarak bilinen en eski dövmelerden biri, M.Ö. 3300 yıllarında, Bakır çağının başlangıcına doğru yaşadığı düşünülen, buz adam ‘ötzi’ dir.
Yolunu kaybetmiş iki Alman turist, Helmut ve Erika Simon tarafından 19 Eylül 1991 yılında, Avusturya-İtalya sınırındaki, Ötzlar Alplerinde bulunmuştur ve yıllardır bir kaya parçasının arasında donarak, buz kütlesi içerisinde kendisini muhafaza etmiştir.
2012 DÖVMENİN TARİHÇESİ
Bulunduğu yerin adından dolayı, buz adam ötzi olarak adlandırılmış bu mumya, Güney Tirol bölgesinin merkezi olan, Bozen-Bolzano kentinin, arkeoloji müzesinde sergilenmektedir. Ötzi’nin vücudunda, toplam 57 dövme bulunmaktadır.
Daha da ilginci, bu dövmelerin, günümüzde akupunktur tedavisi açısından önem taşıyan noktalar üzerinde veya çok yakınında bulunmasıdır. Hatta dövmelerin denk geldiği, akupunktur noktalarından hareketle, Ötzi’nin sindirim sistemi parazitleri ve osteoartrit gibi sağlık sorunları yaşadığı sonucu oluşturulmuştur. Dövmelerin ilkçağlarda akupunktur tedavisinin, erken aşamalarını ifade ettiği tezi de bu şekilde hayli güçlenmiştir.’’ Prof. Albert Zink, Buz adamın üzerinde tespit edilen 60 dövmeyle ilgili ise ; ‘Buz adam üzerinde dövmeleri bulmak, çok büyük sürpriz oldu. Çünkü, hiç kimse bölgede dövme kullanılmasını beklemiyordu. Üstelik bu dövmeler sadece tekil ve paralel çizgilerden oluşuyordu. Sırtında çok miktarda vardı. Ayrıca dizinde, ayak bileğinde de vardı. Küçük bir kesi yapıp içine kül koyuyorlardı. Kül, kesinin koyu renk almasını sağlıyordu. Bunun bir tür tedavi olarak kullanıldığını düşünüyoruz. Kesiklerin ağrıyan bölgelerde yapıldığını görüyoruz. Gerçekten etkili olup olmadığını bilmiyoruz. Belki de buz adamın ağrılarının, mistik tedavisi için kullanılan bir yöntemdi, bilmiyoruz. Ama çağın günlük yaşamı hakkında, önemli ipuçları verdiği kesin. Sonuçta Buz adam, tüm orta Avrupa için, bu bölgede dövme kullanıldığına dair ilk ve tek örnek. Daha sonra da dövme kullanımına dair bir kanıt yok. Başka bir mumyaya da, sahip değiliz. Burada, 5 bin yıl önce dövme kullanılmış olması, büyük sürpriz. Günümüzde hala, Afrika’ da ağrıyan bölgeye küçük bir kesi yapılarak, vücutta ters reaksiyon
sağlanıyor ve ağrı geçiyor. Sırt bölgesinde birçok kesinin olması, ağrının ve tedavinin birçok kez tekrar ettiğini gösteriyor. Elbette ki, çok daha eski tarihlerde uygulanmış olduğunu düşündüğüm dövme, beklide ilk çağda bile uygulanmış olabilir’ demiştir.
DÖVME SANATI
Vural Emekçi
Dövme ilk çağlarda, akupunktur tedavisinin ilk aşamaları olarak yapılmıştır
Dr.Albert Zink II. 19 Eylül 1991 de bulunan 5000 yıllık Mumya Ötzi Japonlarda ise, dövme çok daha eski, M.Ö.5000 yıllarına dayanmakta olduğu tahmin edilmektedir. Dövme Japonlar için bir kimlik, bir ait olma durumuydu.
Japonlar bu uygulamayı bir sanat dalına dönüştürmede, en etkili toplumdur. Kendilerine has ejderha figürleri, koi balıkları, kiraz çiçekleri, dalga ve bulut şeklinde figürlerle tasarımlar yapmış ve bunları deri üzerine uygulamışlardır. Dövmeye en çok önem vermiş gruplar arasında, yakuzalar vardır. Her bir kıvrımı, her bir çiçek veya ejderha figürü ile hayatta ulaştıkları hazları, başarıları, kavgaları ve sahip olduklarını tasvir ettiğini düşündükleri modellerle, vücutlarını süslemişlerdir.
Japon mitolojisinden pek çok figürü dövme motiflerinde kullanmışlardır. Kutsal saydıkları bazı şeylerle tasarımlar yapmış ve gelecek kuşaklara aktarmışlardır.
Ötzi: Iceman’s Tattoos Were Born In Fire
“Anadolu’nun Bazı Yörelerinde Dövme Adeti ve Bu Adetin Çağdaş Yaşamdaki Yeri”, Nihal KADIOĞLU ÇEVİK, I.Türk Halk Kültürü Araştırma Sonuçları Sempozyumu Bildirileri, Ankara 1996, Kültür
httpwww.nationalgeographic.comtattoosgalleryimagesphotosyakuza_tattoo.jpg